Με τον πολύ πρόσφατο με αριθμό 4690/2020 νόμο (άρθρο 31) (ΦΕΚ Α’104/30-5-2020), που κύρωσε την από 13-4-2020 ΠΝΠ «Μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και άλλες κατεπείγουσες διατάξεις (Α’ 84) και την από 1.5.2020 ΠΝΠ «Περαιτέρω μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και την επάνοδο στην κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα» (Α’ 90), θεσπίζεται πλέον για το χρονικό διάστημα από 15.6.2020 έως 15.10.2020 συγκεκριμένος μηχανισμός ενίσχυσης της απασχόλησης που λαμβάνει την μορφή οικονομικής ενίσχυσης της βραχυχρόνιας εργασίας, αφού πλέον είναι δυνατή για παρεχόμενη εργασία εντός του ανωτέρω χρονικού διαστήματος η μείωση του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας μέχρι και 50% μονομερώς από τον εργοδότη.
Σκοπός του προγράμματος είναι η διατήρηση των θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα.
Συγκεκριμένα, όσες επιχειρήσεις- εργοδότες του ιδιωτικού ενταχθούν στο πρόγραμμα «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ» μπορούν να προβαίνουν σε μείωση του χρόνου της εβδομαδιαίας εργασίας μέχρι και 50%, όπως αναφέραμε και παραπάνω, είτε για το σύνολο των εργαζομένων είτε για ένα μέρος αυτών, σύμφωνα πάντοτε με τις λειτουργικές ανάγκες της επιχείρησης. Πρόκειται για τους εργαζόμενους που απασχολούνται στον εργοδότη στο πλαίσιο σύμβασης εξαρτημένης εργασίας πλήρους απασχόλησης, ήδη κατά την ημερομηνία δημοσίευσης του ανωτέρω νόμου (30.5.2020). Ο δε εργοδότης δύναται να εφαρμόσει το συγκεκριμένο πρόγραμμα για έναν ή περισσότερους μήνες εντός του χρονικού διαστήματος από 15-6-2020 έως 15-10-2020.
Έτσι, σε περίπτωση εργαζόμενου που απασχολείται με εβδομαδιαίο συμβατικό ωράριο 40 ωρών απασχόλησης σε σύστημα πενθήμερης ή εξαήμερης απασχόλησης είναι δυνατόν να μειωθούν οι ώρες απασχόλησης μέχρι και τις 20 ώρες εβδομαδιαίως.
Σύμφωνα με όσα προβλέπονται σχετικά με την εφαρμογή του μηχανισμού «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ» η μείωση του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας δεν επιφέρει την μετατροπή της σύμβασης εργασίας όσων εργαζομένων ενταχθούν τελικά στον συγκεκριμένο μηχανισμό για το χρονικό διάστημα που οι εργοδότες εφαρμόζουν το εν λόγω πρόγραμμα.
Ειδικότερα ως προς τις αποδοχές που θα καταβληθούν στους εργαζόμενους, ισχύουν οι εξής ρυθμίσεις:
1) Για όσους εργαζόμενους επιχειρήσεων-εργοδοτών ενταχθούν τελικά στον μηχανισμό «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ», που μπορεί να είναι μέρος του προσωπικού της επιχείρησης, θα καταβληθεί οικονομική ενίσχυση βραχυχρόνιας εργασίας από τον μηχανισμό, που ανέρχεται στο 60% επί των καθαρών αποδοχών των εργαζομένων και που αντιστοιχούν στον χρόνο κατά τον οποίο συνεπεία της ένταξης τους στο ανωτέρω πρόγραμμα δεν εργάζονται. Οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο ποσό της οικονομικής ενίσχυσης δεν καλύπτονται από τον μηχανισμό.
2) Για την περίπτωση που οι καθαρές αποδοχές του εργαζόμενου, μετά την ανωτέρω προσαρμογή, υπολείπονται τελικά του καθαρού νομοθετημένου κατώτατου μισθού ή ημερομισθίου, η διαφορά αναπληρώνεται, επίσης, από τον κρατικό προϋπολογισμό. Συνεπώς, εργαζόμενοι που αμείβονται με τον βασικό μισθό 650 ευρώ δεν θα αντιμετωπίσουν καμία απώλεια.
3) Οι επιχειρήσεις-εργοδότες που εντάσσονται στον μηχανισμό «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ», μειώνοντας μονομερώς τον εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας εργαζομένων τους, υποχρεούνται να καλύπτουν το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών που υπολογίζονται επί του αρχικού ονομαστικού μισθού όσων εργαζομένων και για όσο χρονικό διάστημα εντάσσονται στον παραπάνω μηχανισμό.
4) Αναφορικά με το επίδομα αδείας και το δώρο Χριστουγέννων έτους 2020(που υπολογίζεται για όσους εργάστηκαν από 01.5 έως και 31.12 κάθε έτους) θα καταβληθεί αναλογία αυτών, υπολογιζόμενη επί της οικονομικής ενίσχυσης βραχυχρόνιας εργασίας που ανέρχεται στο 60% των μειωμένων αποδοχών των εργαζομένων.
5) Οι επιχειρήσεις-εργοδότες οφείλουν να διατηρήσουν τους ονομαστικούς μισθούς των εργαζομένων που εντάσσονται στον μηχανισμό και για όσο χρονικό διάστημα εντάσσονται σε αυτόν.
Προβλέπεται ρητά ότι όσες επιχειρήσεις-εργοδότες εφαρμόσουν το μηχανισμό «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ» υποχρεούνται να μην προβούν σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας των εργαζόμενων που ενταχθούν τελικά στον μηχανισμό αυτό, ενώ σε περίπτωση πραγματοποίησης απολύσεων αυτών των εργαζομένων, οι απολύσεις είναι άκυρες, επιφέροντας όλες τις έννομες συνέπειες της άκυρης απόλυσης.
Προβληματισμό θα μπορούσε να δημιουργήσει, ωστόσο, η δυνατότητα του εργοδότη να προβεί σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας χωρίς τις εκ του νόμου συνέπειες
της ακυρότητας μίας τέτοιας καταγγελίας της σύμβασης εργασίας για την περίπτωση των εργαζομένων εκείνων που δεν θα επιλέξει να εντάξει στον μηχανισμό «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ».
Στο σημείο αυτό και για όσες απολύσεις εργαζομένων μη ενταγμένων στον συγκεκριμένο μηχανισμό πραγματοποιηθούν, καθώς και για τις περιπτώσεις που εκδηλωθούν με ιδιαίτερη ένταση φαινόμενα mobbing, ως άλλη δίοδος για εξώθηση σε «παραίτηση», αναμένονται με ενδιαφέρον οι απόψεις της νομολογίας κατά την προσπάθεια στάθμισης συνταγματικά προστατευόμενων εννόμων αγαθών, ιδίως σε μία οικονομική συγκυρία κατά την οποία βάλλεται η σταθερότητα του εισοδήματος του απασχολούμενου πληθυσμού.
Σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις του νέου νομοθετικού πλαισίου για τις επιχειρήσεις που δικαιούνται να συμμετάσχουν στη «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ» και να εφαρμόσουν τον συγκεκριμένο μηχανισμό, δικαίωμα συμμετοχής παρέχεται σε όλες τις επιχειρήσεις συνεχούς ή εποχικής λειτουργίας, ανεξαρτήτως ΚΑΔ (Κωδικός Αριθμός Δραστηριότητας), εφόσον:
Α)πρόκειται για επιχειρήσεις-εργοδότες που υποχρεούνται σε υποβολή περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ και παρουσιάζουν μείωση κατά 20% τουλάχιστον του κύκλου εργασιών ΦΠΑ, σε σχέση με τον κύκλο εργασιών αναφοράς, ανάλογα με τον μήνα ένταξης στη ρύθμιση και το είδος των φορολογικών βιβλίων που τηρούν, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο άρθρο 31 του ν. 4690/2020.
Β) πρόκειται για επιχειρήσεις-εργοδότες που δεν υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης ΦΠΑ ή απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ και που πρέπει να παρουσιάζουν μείωση κατά 20% τουλάχιστον των ακαθάριστων εσόδων, σε σχέση με τα ακαθάριστα έσοδα αναφοράς, ανάλογα με τον μήνα ένταξης και σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στο άρθρο 31 του ν. 4690/2020.
Επιπλέον, ανεξάρτητα από τον μήνα ένταξης, δικαίωμα συμμετοχής έχουν οι επιχειρήσεις με διπλογραφικά βιβλία, σε περίπτωση μηδενικού κύκλου εργασιών κατά το έτος 2019 και τον Φεβρουάριο 2020, καθώς και οι επιχειρήσεις που τηρούν απλογραφικά βιβλία σε περίπτωση μηδενικού κύκλου εργασιών κατά το έτος 2019 και το πρώτο τρίμηνο του έτους 2020.
Η δαπάνη για την υλοποίηση του μηχανισμού κρατικής ενίσχυσης της απασχόλησης καλύπτεται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό ή/και από ευρωπαϊκούς πόρους.
Ο τρόπος, οι όροι, η διαδικασία, οι προϋποθέσεις της οικονομικής ενίσχυσης και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των ανωτέρω, ρυθμίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ενώ από 15.6.2020 καταργείται η δυνατότητα λειτουργίας των πληττόμενων επιχειρήσεων με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου ένατου της από 20.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 68, όπως αυτή κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4683/2020- Α’ 83).
Σε μία περίοδο αναγκαστικής εφαρμογής έκτακτου εργατικού δικαίου, όπως το σύνολο του εργατικού δυναμικού έχει ήδη βιώσει μετά τις ραγδαίες οικονομικές εξελίξεις που σημειώθηκαν την τελευταία δεκαετία στη χώρα μας, αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον να διαπιστωθεί αν ο μηχανισμός «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ» θα καταφέρει να διασφαλίσει την διατήρηση των υπαρχουσών θέσεων εργασίας σε κάθε επιχείρηση και την ελάχιστη δυνατή μεταβολή των μισθολογικών όρων εργασίας των εργαζομένων
